Voorjaarsnota 2015
Vanavond bespreken we de Voorjaarnota 2015. Ik zal mijn bijdrage beginnen met een drietal citaten.
1. Deze rapportage is een afwijkingenrapportage. Beleidsmatig volgt deze rapportage de uitgangspunten van het Coalitieprogramma en de uitwerking hiervan.
2. Deze rapportage is hierdoor als het ware een spiegel van de begroting.
3. De uitvoering is terughoudend en staat dan ook in het teken van “de kraan is dicht”.
Genoemde citaten staan op pagina 6 Deel 1.1 Algemeen, pagina 6.)
Punt 1. Feitelijk staat hier dat het coalitieprogramma uitgangspunt is. En in dit stuk louter de afwijkingen genoemd worden. Dit betekent dat dit college vast blijft houden aan ingrijpende maatregelen. Ik noem er enkele (voor u waarschijnlijk niet verrassend); grove bezuinigingen op de muziekschool en de bibliotheek; het voornemen voor een investering van € 800.000 in nieuwe kunstgrasvelden: ozb zal niet worden verhoogd (waardoor er in 2016 een nadeel van € 264.000, oplopend tot € 528.000 in 2017 en € 792.000 in 2018, zal zijn).
Punt 2. Wat was ook al weer het 2e citaat: Oh ja, Deze rapportage is hierdoor als het ware een spiegel van de begroting. Dat is interessant! Want wanneer er in deze spiegel gekeken wordt, wat zien we dan? We zien een beleid voor de komende jaren, waarin iedere waarde wordt uitgedrukt in euro’s!
Punt 3: dat ging over de kraan die dicht is. Nu zag ik dinsdagavond op het journaal, dat deze zomer tot nu toe de droogste zomer is geweest sinds 100 jaar. Wat doen de boeren als het droog is en hun akkers dreigen te verdorren? Ze gaan sproeien om te redden wat er te redden valt. Dit college draait de kraan dicht. De oogst van alles wat van waarde is dreigt te verdorren. Want “het Uitgangspunt daarbij blijft natuurlijk geen extra lastenverhoging voor de Heemskerkse burgers en een begrijpelijk financieel beleid”. En ook dit laatste is een citaat uit de voorliggende Voorjaarsnota en lijkt in de visie van GroenLinks een doel in zichzelf te zijn.
De financiële positie ziet er op het eerste gezicht gezond uit. Het college hecht er aan de raad te informeren over het verhaal achter de cijfers. De verwachting is dat de algemene uitkering structureel met een aanzienlijk bedrag zal dalen. Als richtbedrag hiervoor is een range van -/- € 600.000 tot -/- € 1.200.000 niet uit te sluiten.
Wanneer er om wat voor reden dan ook niet voldaan kan worden aan taakstellingen van het bezuinigen op de bibliotheek en de muziekschool, zal de financiële positie direct met deze (structurele) bedragen verslechteren. Maar…. dat hoeft helemaal niet. Er kunnen andere keuzes worden gemaakt. U zou bijvoorbeeld de keuze los kunnen laten om de ozb te verhogen (ik heb u zojuist genoemd wat dit zou kunnen opleveren). Het betalen van allerlei belastingen wordt door veel mensen niet als positief ervaren. Maar, diezelfde mensen krijgen voor dat geld ook veel terug namelijk, een dorp waar er voldoende voorzieningen zijn die voor allen bereikbaar en toegankelijk zijn.
Verder wordt op basis van het benchmarkonderzoek naar het onderhoud van de wegen momenteel een nader onderzoek uitgevoerd. De uitkomst hiervan kan mogelijk ook majeure financiële implicaties met zich meebrengen. Kan het college onze bezorgdheid wegnemen dat wanneer er uit dit onderzoek grote financiële gevolgen zijn, dit onder geen beding kan/mag betekenen dat dit ten koste gaat van mensen die een beroep doen op de zorg vanuit de WMO en/of gebruik maken van de jeugdzorg, of het participatiebudget?
Met betrekking tot dienstverlening stelt het college dat er risico gelopen wordt met het frauderen bij het aanvragen van uitkeringen, toeslagen, ontwijken van schulden, boetes en opsporing. GroenLinks wil natuurlijk net als een ieder hier aanwezig dat fraude niet plaats vindt en er tegen moet worden opgetreden. Toch zou ik hier graag willen zeggen dat wij het belangrijk vinden om uit te gaan van vertrouwen. De meeste mensen die afhankelijk dreigen te worden van een uitkering proberen dit lang, soms zelfs te lang, uit te stellen. Voor veel mensen is het aanvragen van een uitkering iets waar zij liever ook niet voor zouden kiezen. Wij hechten er dan ook aan om hier te melden dat het armoedebeleid hier in Heemskerk een beleid is waar mensen gebruik van kunnen maken als dit nodig is. En dat het niet de bedoeling kan zijn mensen op voorhand te bejegenen alsof zij frauderen en de boel belazeren. Kortom; criminaliseer mensen met een uitkering niet.
Het is niet vreemd dat het college nog niet veel kan zeggen over de financiële gevolgen en risico’s die de 3 D’s mogelijk zullen oplopen. Wij gaan er nog altijd vanuit dat er geen mensen verstoken blijven van zorg en er geen kinderen tussen wal en schip zullen vallen. Toch is het opvallend dat sinds de zorg voor kinderen naar de gemeenten is gegaan de wachtlijsten in de jeugd GGZ sterk zijn toegenomen.
Wij zien met belangstelling uit naar de informatie die wij hier op dit punt nog zullen krijgen.
Over de Participatie wet en de gevolgen daarvan, maken wij ons op dit moment bijzonder veel zorgen. En hoewel het dit college niet te verwijten is, lijkt de uitvoering van de Participatiewet één grote onzekerheid. De gemeente is hiervan in grote mate afhankelijk van het Rijksbeleid. De rijksbijdrage daalt veel sneller dan de loonkostenverplichtingen van de gemeente in het kader van de lopende arbeidscontracten binnen de Wsw. Wat doet het college hieromtrent? Laat u bij de VNG een geluid horen? Of laat u op een of andere manier weten welke gevolgen dit heeft? Graag een uitleg.
Daarnaast hebben wij zorgen over de uitvoering van de Participatiewet. In onze visie is de gemeente in hoge mate afhankelijk van werkgevers die een gericht sociaal beleid voeren. En ondanks dat ons bekend is dat de wethouder zich hier keihard voor inzet, worden helaas onze zorgen niet weggenomen. Ook op dit punt zouden wij graag zien dat het college actief het ministerie van sociale zaken benaderd om te pleiten voor een meer haalbaar beleid en de financiële middelen die er bij horen. Graag hierop een reactie van het college.
De bestemmingsreserve Decentralisaties Sociaal domein’ is destijds ingesteld omdat er forse inspanningen moeten worden verricht om de decentralisaties uit te kunnen voeren. Het college stelt voor de bestemmingsreserve van € 235.564 beschikbaar te stellen voor procesmanagement en bedrijfsvoering. Er wordt gesteld dat het invoeringsbudget van 2014 slechts voor een deel onttrokken is aan het door het Rijk beschikbaar gestelde geld. Ook wordt gesteld dat: een deel van de kosten doorlopen in het jaar 2015 en in 2015 moet er nog veel doorontwikkeld worden. Kan het college ons een schets geven wat er dan nog moet worden doorontwikkeld? Want, in onze herinnering was deze bestemmingsreserve nu juist bedoeld om middelen achter de hand te hebben indien er met het beschikbare geld niet uitgekomen zou worden en mensen er juist door deze reserve er van uit konden gaan dat zij zorg krijgen als dit nodig is en dat door deze reserve het college hiermee enig financieel risico vermijdt.
Taakstelling Kinderboerderij
Hierover hebben wij al verschillende keren vragen gesteld. Op een aantal vragen hebben wij thans nog geen antwoord ontvangen. Wij maken ons buitengewoon veel zorgen om de kwaliteit van de kinderboerderij en het welzijn van de dieren. De beoogde bezuiniging van 200.000 euro lijkt niet te worden gehaald. De berichten die ons bereiken stemmen ons niet echt vrolijk. Hierbij willen wij benadrukken dat dit niet te wijten valt aan de deelnemers van de SIG. Toch willen wij op dit moment onze zorgen nogmaals genoemd hebben.
Bijzonder vonden wij te lezen dat er In voorgaande jaren is geconstateerd dat diverse geplande preventieve vervangingen van technische onderdelen voor langere tijd uitgesteld konden worden zonder dat daarbij de veiligheid of functionaliteit in gevaar werd gebracht. Dit was aanleiding om begin 2015 de gehele Meerjarenonderhoudsplanning (MJOP) grondig te herzien. Dit resulteert in een structureel voordeel van € 280.000, met ingang van 2019 oplopend tot een bedrag van € 300.000. Een simpele vraag is dan ook; hoe kan dit? Het is heel veel geld.
Hoewel het ons niet verbaast, spijt het ons toch te moeten constateren dat het in deze nota geen wijziging in het beleid en in de financiële mogelijkheden om te investeren in milieu, duurzaamheid en groen. Het college heeft er eerder voor gekozen weinig tot geen ambitie te tonen op het gebied van duurzaamheid. Helaas moeten wij vaststellen dat op dit punt nog geen voortschrijdend inzicht is. Juist deze onderwerpen vertegenwoordigen een waarde die juist niet alleen in euro’s is uit te drukken.
Het voorziene tekort op personeelskosten bedraagt € 410.000. Dit is een fors bedrag. Als gevolg van een aantal factoren zoals een krappe bezetting, de transformatie in het Sociaal domein en langdurig zieken op cruciale plekken binnen de organisatie is tijdelijke behoefte aan extra personele inzet. Natuurlijk is niet te voorzien dat mensen langdurig ziek worden. Er is niemand die daar om vraagt. Ook begrijpen wij dat er met name met betrekking tot het Sociaal Domein nog veel werk te verrichten is. Dat door deze combinatie van factoren tijdelijk behoefte is aan extra personele inzet is daarom gelegitimeerd. Maar kunnen wij er van uit gaan dat dit een incidentele maatregel is?
Tot slot, voorzitter: Deze rapportage is als het ware een spiegel van de begroting.
In het collegeprogramma wordt een beleid voorgesteld die uitgaat van waarden in euro’s. Wij gaan graag uit van waarden als; de sterkste schouders, de zwaarste lasten, of Heemskerk mooi Groen in de IJmond; cultuur; groen en solidariteit met oog voor mensen.
De kraan moet niet dichtgedraaid worden. Wij willen niet dat wat voor mensen belangrijk is, staat te verdorren. Ja, ook wij zijn realistisch en weten donders goed dat je geen kwartje kan uitgeven als je maar een dubbeltje hebt (ik weet het dit gaat over de gulden, maar zo is het gezegde nu eenmaal). Wij zouden andere keuzes gemaakt hebben. Keuzes waarbij wij onszelf en elkaar nog steeds recht in de spiegel aan kunnen blijven kijken.