Voorzitter, dames en heren,

Het is zondagavond. Onderuitgezakt op de bank kijk ik naar het tv programma Maestro. Ik zie daar amateurdirigenten een professioneel orkest leiden. De amateurs oefenen zich suf en worden flink gecoacht. Het resultaat is wisselend.Dit deed mij denken aan wat vanavond voorligt. Het college zijn de deelnemende amateurs die zich suf oefenen en het orkest is de muziekschool. En hoe goed de muziekschool ook functioneert, met deze dirigent is het niet om aan te horen.

Ik wil u even mee terug nemen naar februari 2014. Gemeenteraadsverkiezingen staan voor de deur. Iedere partij heeft zijn verkiezingsprogramma klaar.

 

Het programma van het CDA zegt o.a.:

Gemeenschappelijke uitgaven gaat zo min mogelijk ten koste van sport, culturele en overige maatschappelijke activiteiten en  voorzieningen. (deze zijn namelijk vanaf 2004 al onderwerp geweest van bezuinigingen). Het CDA Heemskerk wil geen kaalslag in het maatschappelijke leven.Geld voor de zorg wordt ook besteed aan zorg en blijft meerdere jaren gereserveerd voor dit doel.

D66

Kwalitatief sterke culturele voorzieningen dienen in de nabijheid te vinden zijn, maar dat kan ook betekenen dat ze in een buurgemeente zijn gevestigd.Bezuinigingen op het armoedebeleid zijn wat D66 betreft onacceptabel.

PvdACultuur moet voor iedereen toegankelijk blijft.De voorgenomen bezuiniging op het budget van armoedebeleid (vanaf 2015) is onacceptabel voor de PvdA.  ZZP’ers worden zo nodig ondersteund, o.a. via schuldhulpverlening en het armoedebeleid. Ozb verhogen is voor de PvdA een optie. Zo dragen ook in Heemskerk de sterkste schouders de zwaarste lasten .

Heemskerk Lokaal ziet kunst en cultuur als een belangrijke bijdrage om de aantrekkingskracht van Heemskerk als woon- en werkplaats te vergroten. Deze lokale partij breekt alle lokale voorzieningen af (maar dit staat dan weer niet in het verkiezingsprogramma)

Deze vier partijen hebben na de verkiezingen een coalitie gevormd en dus ook een coalitieprogramma vastgesteld. In het coalitieprogramma wordt o.a. als doel gesteld om met ingang van 2016 structureel op de muziekschool en bibliotheek te bezuinigen. Ook zegt het coalitieprogramma, dat; de coalitie de samenleving opzoekt om de kennis en expertise van burgers, ondernemers en anderen te benutten bij het oplossen van problemen. Zij streeft naar een gemeenschap waarin open communicatie plaatsvindt tussen het bestuur en de inwoners. De raad, als volksvertegenwoordiger, is daarbij het oog en oor richting de samenleving. De inwoners moeten zo veel mogelijk inbreng kunnen hebben bij de besluiten die genomen gaan worden.

Tot zover een aantal beloften, gedaan door deze coalitiepartijen.En waar is het nu allemaal om begonnen! Genoemde coalitiepartijen hebben bij detotstandkoming van deze coalitie, zoals ik eerder heb gesteld, zitten kwartetten. Deze bezuinigingen zijn binnen gehaald, omdat deze coalitie heeft besloten om de ozb niet te verhogen.

Terug naar de muziekschool en wat feiten op een rijtje;

Er is onderzoek gedaan door Drion.

Deze heeft niet de oorspronkelijke onderzoeksvraag onderzocht/beantwoord.

  • We hebben diverse presentaties en memo’s gehad.
  • Er is een petitie geweest.
  • Er is een actiegroep gestart “bezuinigen als ezels”.
  • Er is een hoorzitting geweest. Op de vraag wat de ph met de uitkomsten hiervan gaat doen, zegt hij dat “dat is een ding van de raad”. Je kan je toch afvragen hoe dit zich verhoudt met wat er in het coalitieakkoord staat De inwoners moeten zo veel mogelijk inbreng kunnen hebben bij de besluiten die genomen gaan worden.
  • De bezuinigingen worden bij lange na niet gehaald en er moet vanuit andere potjes vanuit het sociale domein bijgepast worden. (mensen krijgen steeds minder zorg en dan wordt hier nog een keer extra structureel op bezuinigd)
  • Financiële risico’s zijn mega (denk aan de frictiekosten)
  • Er wordt geld toegeschreven aan de muziekschool, die niet aan de muziekschool dienen te worden toegeschreven.
  • Kwaliteit van muziekonderwijs wordt niet verbetert.
  • Contributie wordt verhoogt, lestijd verminderd.
  • Er lijkt een arbeidsconflict te zijn ontstaan.
  • Muziekdocenten worden de ZZP ingejaagd (Raad voor Cultuur zegt in hun rapport van 21 januari dat de positie voor zzp’ers in de cultuur ronduit zwak is en is een ondermijning van sociale solidariteit). Bovendien is er van vrijwilligheid voor docenten geen sprake. Ze worden gedwongen te kiezen tussen slecht en slecht. Hierbij verwijs ik nog maar een keer naar het verkiezingsprogramma van de PvdA.
  • Nog voordat de raad een beslissing heeft genomen, wordt er al een voorlopig akkoord aangegaan met de vakbond.
  • Van de 14 basisscholen, zijn er vooralsnog maar 3 die hebben aangegeven in het kader van de brede school, muziekonderwijs af te nemen.
  • Kosten voor gebouwen zijn ongewis (Kerklaan-huidige bibliotheek-Nozem en de Non)
  • Huisvesting voor andere verenigingen is niet geregeld (Popkoor, Endora, seniorenorkest, smartlappenkoor, Historische Kring Heemskerk, enz., enz).
  • De communicatie met vooral laatstgenoemde laat te wensen over.
  • En dan is er ook de Culturele Cirkel, die huisvesting nodig heeft. Of moet deze en anderen naar Beverwijk en/of Velsen?

Deze bezuiniging op de muziekschool heeft de fractie van GroenLinks, consequent niet gesteund. Tijdens de begrotingsbehandeling van 2014, waarin dit college voor het eerst deze plannen ontvouwde, heb ik al gezegd; we betalen lekker weinig belasting, maar er is in Heemskerk niks te doen. Wij zouden andere keuzes gemaakt hebben. De zwakste schouders mogen niet de zwaarste lasten dragen.



Geacht college, wij roepen u op: doe dit niet. Er is geen draagvlak voor, de consequenties en risico’s zijn te groot.

Inbreng John van Dongen.

Voorzitter,

Een toekomst waar ontmoeting en meedoen een belangrijke plaats inneemt in een aantrekkelijk en leefbaar Heemskerk of waarin cultuur beperkt blijft tot het kopen van een enkel muzieklesje in de muziekfabriek door de draagkrachtigen en naar de bibliotheek gaan beperkt wordt tot een boek kunnen lenen uit een beperkte collectie?

Excelsheets dicteren in deze coalitie het beleid. Efficiency en effectiviteit, gemeten in Euro’s op korte termijn zijn de leidende principes. Besturen is verworden tot boekhouden voor gevorderden.

Alleen wat een prijs heeft telt mee. Steeds een dag of een aantal uren voor een vergadering over de toekomst van cultuur en in het bijzonder de muziekschool en de bibliotheek worden de raadsleden overladen met Excel sheets, memo’s brieven en nieuwe vragen. Een gegoochel met getallen, over huisvestingsscenario’s, die op het laatste moment toch weer niet doorgaan, over temporisering transitie met aannames waar grote vraagtekens bij te plaatsen zijn en ga zo maar door.

Het woord kind, plezier of geluk komt er niet in voor. Alleen wat een prijs heeft telt mee.

GroenLinks is voorstander van zorgvuldig met het geld omgaan en begrijpt als geen ander dat er ook gerekend moet worden. Het is uiteindelijk de door de burgers betaalde belasting, waar wij hier mee mogen omgaan. Steeds opnieuw moet gekeken worden of belastinggeld goed wordt besteed. Maar bij het besteden van geld moet het niet alleen gaan over wat het oplevert in financiële zin. Juist ook andere waarden moeten tellen. In dit geval de waarde die cultuur heeft voor Heemskerk. Kinderen die plezier beleven aan het spelen van een instrument en het genieten van muziek. Mensen die elkaar ontmoeten en samen muziek maken. Cultuur die onmisbaar is om Heemkerk aantrekkelijk en leefbaar te houden. Dit college had wat ons betreft samen met de inwoners en instellingen een breed gedragen cultuurvisie als vertrekpunt moeten hebben om van daaruit te onderzoeken welke bezuinigingen mogelijk zijn. Draagvlak dat nu onvoldoende aanwezig is, blijkens de bijna 2400 handtekeningen van het actiecomité, 5500 handtekeningen van volwassenen en 1200 kinderen voor de bibliotheek en nog zegt het college dat de hoorzitting hen niet aangaat. Lokale democratie moet toch meer zijn dan 1 maal in de vier jaar stemmen. Er dient wat GroenLinks betreft een breed gedragen cultuurvisie te komen in samenwerking met buurgemeenten, te onderzoeken welke waarde cultuur kan hebben in het sociale domein, voor het toerisme en de lokale economie, nieuwe samenwerkingsvormen zoeken en daar dan ook de tijd voor nemen. Minimaal 3 jaar zo zeggen ervaringsdeskundigen.

Hoewel gisteren plotseling weer een moeilijk leesbaar antwoord verscheen over laaggeletterdheid en dat we daar kennelijk indirect al iets aan doen, wil ik toch het belang ervan onderstrepen. Een taak die de bibliotheek op het lijf geschreven is. Het bestrijden van laaggeletterdheid is van enorme betekenis voor mensen als ze wat dat betreft volwaardig mee kunnen doen.  Het betreft 1 op de 9 Nederlanders tussen 16 en 65 jaar. De bestrijding van laaggeletterdheid verlaagt in potentie enorm veel maatschappelijke kosten Eindconclusie: Investeren in laaggeletterdheid loont ook nog eens financieel!

Daarnaast heeft investeren in taal positieve effecten op het welzijn, de arbeidsmarktpositie, de gezondheidssituatie en de opvoeding van kinderen. Maar goed, alleen wat een prijs heeft telt mee.

Samenwerking tussen onderwijs en Bibliotheek kan leesweerstand voorkomen. Er is een groot maatschappelijk belang gemoeid met de ondersteuning van taalontwikkeling en mediawijsheid. Kinderen die meer lezen behalen betere resultaten op school. Maar goed, alleen wat een prijs heeft telt mee. De bibliotheek is meer dan een plank met boeken. Onderzoek heeft aangetoond dat elke in een bibliotheek geïnvesteerde euro ca 4 aan maatschappelijke waarde oplevert. En hetzelfde geldt voor het muziekonderwijs.

Door zelf muziek te maken wordt het intelligentiequotiënt van kinderen verhoogd en vooral het abstractievermogen en het analytisch denken sterk verbeterd. Het gezamenlijk musiceren versterkt daarbij het groepsgevoel en de discipline, evenals de sociale en emotionele vaardigheden. Bovendien leidt dit tot een positiever zelfbeeld. En dit geldt ook voor sociaal zwakke en in hun cognitieve ontwikkeling achterlopende kinderen. Hoogleraar klinische neuropsychologie professor Erik Scherder onderbouwt wetenschappelijk de intentie van de woorden van dirigent Kurt Masur: “voor iedere muziekdocent die je ontslaat, moet je honderd politieagenten aannemen”.

En wat is het voorstel: verhoog het lesgeld met 14%, breng de lestijd terug van 30 naar 20 minuten en het aantal lesweken terug van 40 naar 35 weken. Uiteindelijke uurprijsverhoging :96% het dubbele. Dat is wat het rapport een kansrijke start noemt. Bestaande leerlingen het dubbele laten betalen. Van veel kanten wordt gewaarschuwd dit niet te doen, want muziekonderwijs wordt zo weer minder goed bereikbaar voor minderdraagkrachtigen.

In het bedrijfsplan wordt met klem geadviseerd om bij elkaar jaarlijks € 25.000 op te nemen o.a. als voorziening voor subsidiëren minderdraagkrachtigen. In de berekeningen vind ik het verder niet terug, wordt dit advies dan weer juist niet overgenomen?

GroenLinks heeft scholing hoog op de agenda staan. Er zou juist geïnvesteerd moeten worden in kinderen, dat draagt bij aan veilig en sociaal Heemskerk en voorkomt uitval op allerlei gebied. Echte jeugdhulppreventie is zorgen voor goede opgroeiomstandigheden, een kerntaak van de gemeente.

Voorzitter,

GroenLinks heeft in februari bij de behandeling van het onderzoeksvoorstel al aangeven dat de voorgestelde bezuinigingen het einde van de muziekschool en de bibliotheek zou inhouden. Bij dit uitsluitend door geld gedreven besluit (economisme ten top), moest alleen gekeken worden hoe respectievelijk € 750.000 en € 425.000. bij de muziekschool en bibliotheek weggehaald konden worden.  Eerst hakken en dan kijken wat er overblijft. Alle andere partijen vonden GroenLinks destijds voorbarig en begrepen niet hoe we zonder onderzoek al een conclusie konden hebben. Maar in een ver verleden werkte ik bij een aannemingsbedrijf in Rotterdam, waar ik zag hoe op de achterkant van een sigarendoosje de grovere berekeningen bij aanbestedingen werden gedaan. Ook ons was onmiddellijk duidelijk, dat als de bedragen werkelijk van de uitvoeringsbudgetten gehaald moesten worden dit tot de ondergang van bibliotheek en muziekschool zou leiden. Nu een jaar, en meerdere dure rapporten verder, komt het college tot dezelfde conclusie. Van de oorspronkelijke bezuiniging van € 1.175.000 wordt slechts ca € 300.000 bij de muziekschool en € 180.000 bij de bibliotheek gehaald. Gelukkig heeft de spierballentaal waarmee begonnen werd (wie niet actief meedoet om het financiële doel te halen wordt aan de kant gezet) plaats gemaakt voor een oplossing waarbij de voorzieningen nog enigszins overeind gehouden worden. Er wordt daardoor nu nog net 40% van de oorspronkelijke bezuiniging gerealiseerd. Maar het verschil van liefst € 695.000 wordt nu even snel zonder echte inhoudelijk behandeling weggehaald bij mensen die de meeste klappen hebben gehad door de crisis. En er staat nu voor de gemeentelijke organisatie een taakstelling van € 425.000 te wachten, die zeer kortgeleden nog als niet realistisch werd beschouwd en waarvoor ook nog geen enkel uitzicht op een concreet plan bestaat. Voor een deel van deze € 695.000 is zelfs helemaal geen alternatieve bezuiniging. (€ 149.900 huur bibliotheek). College, ik mag toch aannemen dat het ontbreken hiervan wordt hersteld?



Bezuinigen op WMO wordt voorgesteld, terwijl er 700 overspannen mantelzorgers zijn, respijtzorg nog in de kinderschoenen staat, en de huishoudelijke hulp wordt onderbetaald.Voor de frictiekosten voor de bibliotheek wenst het college geen verantwoordelijk te nemen of zelfs maar te overleggen met Beverwijk. Dat betekent dat het nog meer toch ten koste zal moeten gaan van de Heemskerkse bibliotheekactiviteiten, die trouwens kennelijk nog maar voor één jaar worden gegarandeerd. Resultaat straks een grote lege ruimte waar nog geen enkele bestemming voor bestaat en er zal toch ook een verbouwing nodig zijn om die ruimte af te scheiden van wat er overblijft voor de bibliotheek. Kortom een verlies-verlies situatie voor bibliotheek en gemeente.

En zijn de huizenbezitters nou echt zo blij dat de geringe verhoging van de OZB niet is doorgegaan? Alleen wat een prijs heeft telt mee.

De bekende Heemskerkse kunstenaar Lucebert zei eens: “Alles van waarde is weerloos”, GroenLinks wil graag vechten om die waarden te behouden.

Daarom kiest GroenLinks voor een toekomst waar ontmoeting en meedoen een belangrijke plaats inneemt in een aantrekkelijk en leefbaar Heemskerk en niet voor een toekomst waarin cultuur beperkt blijft tot het kopen van een enkel muzieklesje in de muziekfabriek door de meest draagkrachtigen en naar de bibliotheek gaan beperkt wordt tot een boek kunnen lenen uit een beperkte collectie?

En dan tenslotte nog voorzitter: volgens mij kloppen de tabellen niet, de Kerklaan wordt verwisseld met de Maerten van Heemskerkstraat en verder zijn hoewel ik daar aandacht voor heb gevraagd in de commissie SDO de beslispunten buitengewoon onhelder geformuleerd. Wij gaan nu beslissen dat geadviseerd wordt dat etc.….  Adviezen in het bedrijfsplan zijn kennelijk soms wel en soms niet een besluit. Ik mag toch hopen dat in de toekomst beslispunten ook als zodanig worden geformuleerd.

En als allerlaatste punt: bij de ingekomen post is ook de decembercirculaire (de laatste stand van zaken van de gemeentefinanciën), waarin doorgerekend het begrotingsoverschot in Heemskerk in 2018 ca 1 miljoen en in 2019 1,5 miljoen euro bedraagt. Aldus het college. Waarom dan toch dit haastwerk?



Bibliotheek

Ik ga u een sprookje vertellen. Er was eens een groep mensen die vonden dat lezen en met taal omgaan heel erg leuk is, maar ook heel belangrijk. Deze mensen gingen dan ook regelmatig naar de bibliotheek. Het waren er wel zo’n 12.000. Er was in de bieb ook altijd wat te doen. Maar toen, toen kwam er een klein groepje mensen. Die zeiden dat de bieb wel belangrijk was, maar te veel geld kost. Daarom hadden ze een plan bedacht. Ze bedachten dat er wel bezuinigd kon worden. Aanvankelijk zou er maar liefst 425.000 euro bezuinigd worden. Maar…dat bleek later toch niet te lukken, waardoor de bezuiniging die overblijft niet meer is dan 181.000. De bezuiniging wordt dus ook nu niet gehaald.

Nou, goed. Het sprookje gaat nog veel verder. Maar waar het op neer komt is dat er van de 5 kerntaken van de bibliotheek er maar 2 gehandhaafd blijven. De anderen zouden kunnen worden ingekocht, maar dat kost geld. Verder zal openingstijden worden beperkt; collectie wordt kleiner; er zullen ontslagen vallen; aantal vierkante meters wordt teruggedrongen. En met betrekking hierop zal het nog maar moeten blijken of dit mogelijk is. Voor huisvestingslasten van € 149.900,-. Is geen dekking gevonden en hierover zou op een later tijdstip nog wel een keer een besluit over genomen moeten worden. Lijkt ons toch tamelijk ongewis en risicovol. En dan zegt deze ph nog iets over fte’s. De afname van de fte’s kan voor een deel via natuurlijk verloop/wisseling functies gerealiseerd worden. Welke consequenties heeft dit voor Beverwijk?! En waar lezen wij het standpunt van Beverwijk in dit verhaal?

En dan ook nog even wat feiten op een rijtje. Wat verandert er?

  • Openstelling met professionele bezetting wordt beperkt van 39 uur naar 24 uur.
  • Het concept van de beleefbibliotheek verdwijnt. De bibliotheek organiseert bijna geen activiteiten meer binnen de bibliotheekfunctie.
  • Inkrimping van de collectie in Heemskerk met 20% ( in 2015 is als gevolg van de taakstelling voor € 65.400, - ook al bezuinigd op de collectie)
  • van de 5 kernfuncties vallen er 3 weg Deze zijn;
  • Er zijn acties gevoerd, handtekeningen opgehaald, tekeningen gemaakt;
  • En ook met betrekking tot de hoorzitting en in de verschillende commissie vergaderingen is er ingesproken.
  • Er is geen draagvlak.
  • Maar het ergste is nog dat de raad verkeerd geïnformeerd is. Er is namelijk tegen de raad gezegd dat er een overeenkomst zou zijn met de bibliotheek. Hetgeen niet het geval blijkt te zijn.

Zoals ik net al deed bij de muziekschool, doe ik ook nu een oproep aan het college: doe dit niet. Er zijn tal van argumenten waarom dit niet moet doorgaan. En u kent deze argumenten. En ze snijden hout. Durf te erkennen dat het anders kan en anders moet.Ik begon met het vertellen van een sprookje. In het sprookje wat hier vanavond voorligt geloof ik niet.  U kan het einde van dit sprookje herschrijven en af sluiten met; en iedereen die de bibliotheek écht belangrijk vindt, leeft nog lang en gelukkig.

 

Downloads
Motie bieb.pdf motie muziekschool.pdf